کنکور در ایران

اوّلین کنکور ایران در سال ۱۳۴۸ برگزار شد و ۴۷٫۷۰۳ نفر داوطلب در آن شرکت کردند. سؤالات اوّلین دورهٔ کنکور، به صورت سؤالات جواب کوتاه طرّاحی شده بود. آزمون سال ۱۳۹۶، چهل و نهمین آزمون کنکور ایران بود.....

 

کنکور (به فرانسوی: Concours)، نام آزمونی است که برای سنجش دانسته‌های علمی داوطلبان ورود به دانشگاه‌ها، در برخی کشورها مانند ایران، چین، ترکیه و کره جنوبی برگزار می‌شود در صورتی که این نوع آزمون‌ها در کشورهای اروپایی و ایالات متحده آمریکا برگزار نمی‌شود.

کنکور در ایران

کنکور سراسری

در ایران، سازمان سنجش آموزش کشور که سازمانی تحت نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است، متولّی اصلی برگزاری کنکور سراسری برای ورود به دانشگاه‌های دولتی است. این آزمون در هر سال یک بار در ماه تیر برگزار می‌شود و از سال ۱۳۹۱ به صورت یک مرحله‌ای و برای پنج گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی، علوم انسانی، زبان‌های خارجی و هنر به‌طور جداگانه برگزار شد.

اوّلین کنکور ایران در سال ۱۳۴۸ برگزار شد و ۴۷٫۷۰۳ نفر داوطلب در آن شرکت کردند. سؤالات اوّلین دورهٔ کنکور، به صورت سؤالات جواب کوتاه طرّاحی شده بود. آزمون سال ۱۳۹۶، چهل و نهمین آزمون کنکور ایران بود.

در سال‌های اخیر، توجه داوطلبان کنکور به رشته تجربی بیش از پیش شده‌است به طوری که تعداد شرکت کنندگان داوطلبان در کنکور تجربی در سال ۱۳۹۵ به ۵۱۹ هزار و ۴۸۸ نفر رسید. این در حالی است که در همین سال تعداد شرکت کنندگان کنکور ریاضی فیزیک به ۱۶۲ هزار و ۸۷۹ نفر و تعداد شرکت کنندگان کنکور علوم انسانی به ۱۶۱ هزار و ۵۰۰ نفر و تعداد شرکت کنندگان کنکور هنر ۵۴ هزار و ۶۹۷ نفر و در کنکور منحصراً زبان به ۱۱۵ هزار و ۷۱۰ نفر رسیده‌است. طبق این آمار تعداد شرکت کنندگان کنکور تجربی در سال ۹۵ بیش از ۳ برابر داوطلبان کنکور ریاضی فیزیک و علوم انسانی می‌باشد که در نوع خود جالب است.

در آمار نهایی ثبت نام کنندگان داوطلبان کنکور سراسری ۹۶ مشخص شد که تعداد ۹۲۹ هزار و ۷۹۱ نفر در مجموع ثبت نام کرده‌اند که پیشتازی داوطلبان کنکور تجربی نیز همچون سال‌های گذشته ادامه داشت که طبق آن ۵۸۰ هزار و ۳۰۱ داوطلب در گروه آزمایشی علوم تجربی، ۱۴۸ هزار و ۴۲۹ نفر در گروه آزمایشی علوم ریاضی، ۱۸۴ هزار و ۱۲۲ نفر در گروه آزمایشی علوم انسانی، ۱۰ هزار و ۴۸۵ نفر در گروه آزمایشی هنر و ۶۴۵۴ داوطلب نیز در گروه آزمایشی زبان‌های خارجی ثبت نام کرده‌اند.

دروس اختصاصی گروه‌های آزمایشی مختلف عبارت‌اند از:

• علوم ریاضی و فنی:

ریاضیات (شامل: ریاضی، حسابان، حساب دیفرانسیل و انتگرال، هندسه، هندسه تحلیلی و جبر خطی، ریاضیات گسسته، آمار و مدلسازی، جبر و احتمال)، فیزیک و شیمی.

• علوم تجربی:

زیست‌شناسی، زمین‌شناسی، ریاضیات عمومی (آمار و هندسه را نیز شامل می‌شود)، فیزیک و شیمی

• علوم انسانی:

زبان و ادبیّات فارسی (شامل: تاریخ ادبیات ایران و جهان، آرایه‌های ادبی، عروض و قافیه و متون نظم و نثر)، زبان عربی، اقتصاد، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، فلسفه و منطق، تاریخ، جغرافیا و ریاضیات پایه.

• زبانهای خارجی:

زبان خارجی تخصّصی

• هنر:

درک عمومی هنر، درک عمومی ریاضی-فیزیک، ترسیم فنی، خلاقیت تصویری و تجسمی، خلاقیت نمایشی، خلاقیت موسیقی، خواص مواد

۵ درس زبان و ادبیات فارسی، دین و زندگی، زبان خارجی و زبان عربی در تمام آزمون‌ها به‌عنوان دروس عمومی مورد سؤال واقع می‌شوند.

از سال۱۳۹۲ سنجش و پذیرش دانشجو علاوه بر شیوهٔ فراگیر در دانشگاه پیام نور قبولی در دانشگاه در بیشتر رشته‌های تحصیلی در هر پنج گروه آزمایشی علوم تجربی، ریاضی و فیزیک، علوم انسانی، هنر و زبان خارجه از طریق قبولی به شیوهٔ سوابق تحصیلی «معدل کتبی سوم دبیرستان» در بیشتر دانشگاه پیام نور و دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه غیرانتفاعی انجام گرفت و در دانشگاه جامع علمی کاربردی به صورت کامل از طریق پذیرش با سوابق تحصیلی انجام گرفت و در سال ۱۳۹۴ بیشتر از ۲۰٪ رشته محل‌های دانشگاه‌های سراسری و بیش از ۷۰٪ دانشگاه‌های دیگر کشور منحصراً پذیرش از طریق سوابق تحصیلی صورت گرفت.

بومی گزینی

سیاست‌های بومی گزینی که عمدتاً با هدف:

۱- کاهش مشکلات اقامتی و معیشتی دانشجویان و دانشگاه (نظیر مشکل کمبود خوابگاه، افت تحصیلی ناشی از دوری خانواده و مشکلات اقتصادی).

۲- کاهش مهاجرت‌های درون کشوری

اتخاذ شد،

چند نوع پذیرش برای رشته‌ها به وجود آورد، از جمله: کشوری، قطبی، استانی و… که براساس محل دریافت مدرک است.

و رشته‌ها با توجه به نوع گزینش و موقعیت فرد توزیع می‌شود.

کنکور در افغانستان

در افغانستان سالانه امتحان کنکور فقط از کسانی که از صنف (پایه) دوازدهم فارغ شده‌اند اخذ می‌شود. بنابر پذیرش اندک دانشگاه‌های دولتی میزان این امتحان دشوارترین امتحان به‌شمار می‌رود.

کنکور دانشگاه فنی و حرفه ای

شامل کلیه رشته‌های فنی و حرفه ای و کار و دانش می‌شود که شامل دروس عمومی مانند ادبیات ۱و۲ , دینی و زندگی ۱و۲و۳ و دروس پایه مانند ریاضی ۱و۲ در بعضی از رشته‌ها مانند کامپیوتر(مهندسی کامپیوتر) و الکتروتکنیک(مهندسی برق) ریاضی ۳، فیزیک ۱ و دروس‌های تخصصی در هر رشته می‌شوند؛ البته در سال ۹۵ تصمیم بر آن شد که برای ورود به ۳۱ رشته فنّی و حرفه ای و کار و دانش نیازی به کنکور نیست.

البته هنر آموزان کار و دانش برای ورود به دانشگاه‌های فنّی و حرفه ای باید بعضی از دروس کنکوری رشته خود را خود بخوانند زیرا آن دروس به طور عادی در هنرستان‌های کار و دانش تدریس نمی‌شوند.

کنکور دانشگاه آزاد اسلامی

مرکز آزمون دانشگاه آزاد اسلامی نیز آزمون‌های تقریباً مشابهی را برای پذیرش دانشجو برگزار می‌کرد. دانشگاه آزاد اسلامی، آزمون گروه پزشکی را جداگانه از آزمون علوم تجربی برگزار می‌کرد. از کنکور سراسری ۱۳۹۲ این آزمون با آزمون سراسری تلفیق شده‌است و داوطلبان فقط در آزمون سراسری شرکت می‌کنند.

تأثیر معدل در کنکور

در سال ۹۵ برای کنکور ۹۶ تأثیر معدل مثبت درنظر گرفته شد و برای سالهای بعد باید بررسی شود. چرا که طبق قوانین، تأثیر قطعی معدل درکنکور باید در صورتی اعمال شود که امتحانات سه سال آخر دبیرستان بصورت نهایی برگزار شود. با اعتراض به این مسئله که چرا نمرات یک سال امتحان نهایی (سال سوم) باید در کنکور تأثیر قطعی داشته باشد این موضوع بررسی شده و تأثیر معدل در کنکور ۹۶ تأثیر مثبت شد.

تعداد داوطلبان کنکور بین سال‌های ۹۴ تا ۹۶ به تفکیک جنسیت

در آزمون سراسری سال ۹۴, ۸۸۰ هزار و ۷۵۶ نفر شرکت نمودند، که از این تعداد ۵۱۸ هزار و ۱۵۷ نفر زن و ۳۶۲ هزار و ۵۹۹ نفر مرد بودند یا به عبارت دیگر ۵۸٫۸۳ درصد از داوطلبان زن و ۴۱٫۱۷ درصد از داوطلبان مرد بودند. در آزمون سراسری سال ۹۵ تعداد ۸۶۰ هزار و ۱۰۹ نفر داوطلب ثبت نام کردند، که از این تعداد ۵۰۹ هزار و ۱۹ نفر زن و ۳۵۱ هزار و ۹۰ نفر مرد بودند یا به عبارت دیگر ۵۹٫۱۸ درصد از داوطلبان زن و ۴۰٫۸۲ درصد از داوطلبان مرد بودند. در آزمون سراسری ۹۶ جمعاً تعداد ۹۲۹هزار و ۷۹۱ داوطلب ثبت‌نام نمودند، که از این تعداد ۵۴۸ هزار و ۲۲۰ نفر زن و ۳۸۱ هزار و ۵۷۱ نفر داوطلبان مرد شرکت کرده بودند.